Gimpel Beynish the Matchmaker
(Gimpl Beynish der Shadkhn)
Yiddish Comics of the early 20th century
Translation and commentary by Jane Peppler
Click here to read about and order the seven Gimpel books I've published.

Comics read right to left. Click on any comic strip for larger view.

Saturday, January 16, 2016

Dangers of the borscht belt. 7-28-1914, 7-29-1914, 7-30-1914

In the first strip, Gimpel is trying to negotiate with a farmer - boarding at a country farm would be the cheapest alternative. But Mirke and the kids decide on the high life: to get driven to a hotel. Gimpel thinks, because Mirke hasn't got any money, that the driver will "blaybn mit a noz" - this expression has come up in the Yiddish comics before, I guess it means he'll get nothing.

I really wonder what it sounded like when these New York Jews tried using English words. Clerk in Yiddish here is "kloyrk," I can't even figure out how to say that. He says this hotel is so expensive it must be a place for "thieves or Rockefellers." Heh.

Motke and Notke, set free in the country for the first time, ask: Is this a real farm with pickels and peanuts? Heh, neither of those things grow on a New York mountain farm. Gimpel's main beef so far is that everything is so expensive in the Catskills!

In the first comic strips with these Yiddish knockoffs of the Katzenjammer kids, Gimpel and his wife were constantly spanking them for their misdeeds (as the Captain and his wife spanked Hans and Fritz). But after a while the spankings mostly stopped as, I guess, the parents got tired of trying to make their boys conform to the Old World traditions. The farmer has no such reluctance.


July 28, 1914: His first welcome to the country is not such a happy one.
  1. GB: How much? Thirteen dollars a week for all of us? All right, take us for your farm.
  2. GB: What's this? My wife and children have become royalty. An automobile yet!
  3. GB: Let them ride. They don't have a penny to their name. The driver will soon be left with nothing.
  4. Driver: $18.73, please, for taking your family to a hotel.
  5. GB: A plague on the country, it's worse than Coney Island. Nineteen dollars and I have to go on foot.

July 29, 1914: Meanwhile he isn't getting any pleasure from the country after all.
  1. GB: It's been eight hours on foot. Maybe this is the hotel where my wife and children were brought.
  2. GB: Say, mister clerk, I want a good cheap room. Don't forget who I am. You'll get some good publicity through me.
  3. Clerk: It doesn't matter who you are, I'll give you a cheap deal. $73 a week for a room in the attic.
  4. GB: Come, let's run away from here. It must be a place for thieves or Rockefellers - not for us ordinary people. Come quickly, the clerk could still change his mind.

July 30, 1914: He works, poor thing, and his children have pleasure.
  1. GB: Lads, I'm going to take a look around the country for business. Don't be loafers while I'm gone.
  2. Motke: That's how it is? This is a real farm? With pickels and peanuts? Let's creep through and take a look.
  3. Notke: Oy, I'm hanging! Unsnag me from this wire before the farmer comes with his dogs. Well, give me a push.
  4. Motke and Notke: Ma--ma---! Pa--pa---!
  5. Farmer: Aha, it's like this? You wanted to frighten my pigs and eat up my provisions? Take this, both of you, for your trouble.
7-28-1914
זײַן ערשטער קבלת פּנים אין קאָנטרי איז ניט אַזאַ גליקליכער.
1
גימפּעל בײניש: װיפֿיעל? דרײַצעהן דאָלאַר אַ װאָך פֿאַר אונז אַלע? אָלל-רײַט, פֿאַרנעהמט אונז אױף אײַער פֿאַרם.
2
גימפּעל בײניש: װאָס איז דאָס? מײַן װײַב מיט די קינדער זײַנען געװאָרען פּריצים. אױטאָמאָבילס גאָר!
3
גימפּעל בײניש: זאָלען זײ פֿאָהרען זײ האָבען ניט אַ סענט בײַ דער נשמה. דער שאָופֿער װעט באַלד בלײַבען מיט אַ נאָז.
4
שאָופֿער: אַכטצעהן דאָלאַר מיט דרײַ-און-זיעבציב סענט, פּליעז, פֿאַר פֿיהרען אײַער משפּחה אין אַ האָטעל אַרײַן.
5
גימפּעל בײניש: אַ נכפּה אױף דער קאָונטרי. נאָך ערגער װי קוני-אײַלאַנד. נײַנצעהן דאָלאַר און איך געה ערשט צו-פֿוס.

7-29-1914
דערװײַל האָט ער נאָך אַלץ ניט קײן נחת פֿון דער קאָונטרי.
1
גימפּעל בײניש: שױן אַכט שטונדען װיא איך געה צו-פֿוס. אפֿשר איז דאָס דער האָטעל װאו מען האָט געבראַכט מײַן װײַבֿ און קינדער.
2
גימפּעל בײניש: סעי, מיסטער קלױרק, איך װיל גוט און ביליג. פֿאַרגעסט ניט װער איך בין. איהר׳ט קריגען אַ גרױסער אַדװערטײַז דורך מיר.
3
קלױרק: אַזײַ װיא איהר זײַט ניט אַבי װער, װעל איך עס מאַכען פֿאַר אײַך ביליג. דרײַ-און-זיבעציג דאָלאַר אַ װאָך פֿאַר אַ רום אונטער׳ן דאַך.
4
גימפּעל בײניש: קומט, לאָמיר שױן אַנטלױפֿען פֿון דאַנען. דאָ מוז זײַן אַ פּלאַץ פֿאַר גנבֿים אָדער ראָקעפֿעלערס – ניט פֿאַר אונז, געמײנע מענשען. קומט שנעל, װאָרום דער קלױרק קען נאָך חרטה האָבען.

7-30-1914
ער אַרבײט נעבעך, און זײַנע בנים האָבען פּלעזשור.
1
גימפּעל בײניש: חבֿרה, איך געה אױסקוקען דיא קאָונטרי װעגען ביזנעס. זײַט נאָר ניט קײן לױפֿערס ביז איך קום צוריק.
2
מאָטקע: אַזױ? דאָס איז טאַקע אַן אמת׳ע פֿאַרם? מיט פּיקעלס און מיט פּינאָטס? לאָמיר טאַקע אַריבערקריכען און אַ קוק טהאָן.
3
נאָטקע: אױ, איך הענג! טשעפּע מיך אָפּ פֿון דראָט אײדער דער פֿאַרמער מיט זײַנע הינט קומען אָן. נו, גיב זיך אַ ריהר.
4
מאָטקע און נאָטקע: מאַ--מאַ--! פּאַ---פּאַ---!
5
פֿאַרמער: אַזױ גאָר? איהר האָט מיר געװאָלט איבערשהרעקען מײַנע חזרים און אײַפֿעסען כאַרטש? נאַט-זשע אײַך בײדע פֿאַר אײַער טרחה.

Labels: , ,

by melinama @ 8:55 AM  

0 Comments:

Post a Comment

<< Home