Gimpel Beynish the Matchmaker
(Gimpl Beynish der Shadkhn)
Yiddish Comics of the early 20th century

Translation and commentary by Jane Peppler
Click here to read about and order the seven Gimpel books I've published.

Comics read right to left. Click on any comic strip for larger view.

Thursday, December 1, 2016

Skating and freezing in New York City in January. 1-6-1915, 1-7-1915

So in 1915 the East River (or maybe even the Hudson River) froze over enough that kids were allowed to skate on it? Before the days of coddling the young, I guess. Look below for a harrowing news article. In the 1800s this happened quite a few winters. I read that in 1821
Some adventurous person built a temporary tavern on the ice on the North River, midway between New York and Hoboken, and dispensed eatables and drinkables to travelers between the two states.

And in the second strip: a reminder of what it was like to make an appointment with somebody in the days before cellphones.

I like the Yinglish past tense: Ven ikh bin geven in ayere yorn, hob ikh aykh ge-beat-n. And, of course, bum/bummer: bomer.



January 6, 1915: You can demonstrate tricks, but the consequences are not always happy.
  1. GB: You think of course this is your America and only you can skate. I'll soon show you.
  2. GB: This is the way to do it, lads. If I were your age, I'd 'beat' you...
  3. GB: ...
  4. Officer: We've been waiting for the river to freeze over, then you come along and break the ice.
  5. Officer: Come to the judge, he'll show you about breaking the ice on which children should be skating.



January 7, 1915: Of course he can't always be in a good situation, but he won't be allowed to fall.
  1. GB: The nerve of this guy! He should have been here half an hour ago and no sign of him.
  2. GB: I'd leave, but I'm frozen. Fine business I've conducted today. What a bummer!
  3. Jake: So you're frozen? That's not great, but when one needs a matchmaker, one pulls him out of the ice.
  4. Jake: OK, one, two, three! Come, I'll lay you in a baker's oven so you can tell me about the happy match.
  5. ...


1-6-1915
קונצען קען מען װײַזען, אָבער דער סוף איז ניט אימער אַ פֿרעהליכער.

1
גימפּעל בײניש: איהר מײנט דאָך, אַז עס איז אײַער אַמעריקאַ און נאָר איהר קענט זיך גליטשען, װעל איך אײַך באַלד װײַזען.
2
גימפּעל בײניש: אָט אַזױ מאַכט מען דעם קונץ, חבֿרה. װען איך בין געװען אין אײַערע יאָהרען, האָב איך אײַך געביעט אין…
3
גימפּעל בײניש: …
4
אָפֿיסער: מיר האָבען זיך קױם דערװאַרט, דער טײַך זאָל פֿערפֿרױרען װערען, געהט איהר און ברעכט גאָר אײן דיא אײַז.
5
אָפֿיסער: קומט צום דזשאָדזש, װעט ער אײַך ערשט װײַזען, װיא צו צוברעכען דיא אײַז, אױף װאָס קינדער דאַרפֿען זיך גליטשען.

1-7-1914
אודאי קען ער ניט אימער זײַן אין אַ שעהנער לאַגע, אָבער איהם לאָזט מען ניט פֿאַלען.

1
גימפּעל בײניש: אַ חוצפּה פֿון אַ בחור! ער האָט דאָ בעדאַרפֿט זײַן נאָך מיט אַ האַלבע שטונדע צוריק און מען זעהט איהם ניט.
2
גימפּעל בײניש: איך װאָלט שױן אַװעקגעגאַנגען, בין איך דאָ צוגעפֿרױרען. שעהנע ביזנעס האָב איך הײַנט געמאַכט. אַזאַ באָמער!
3
דזשײק: אזױ, איהר זײַט צוגעפֿרױרען? עס איז אפֿילו ניט אַ מאַכל, נאָר אַז מען דאַרף דעם שדכן, רײַסט מען איהם אַרױס פֿון אײַז.
4
דזשײק: נו – אײנס, צװײ, דרײַ! קומט װעל איך אײַך אַרײַנלעגען אין אַ בעקער אױװען װעט איהר מיר דערצעהלען מכּח דעם גליק שידוך.
5
….

Labels: , , ,

0 Comments:

Post a Comment

<< Home